Kim loại tráng men được ứng dụng nhiều trong cuộc sống hàng ngày như lĩnh vực trang sức (tráng men lên vàng, bạc, đồng); trong xây dựng và dân dụng (bình nước nóng, dụng cụ nấu nướng, thiết bị vệ sinh); chăn nuôi (máng uống nước cho bò và gia súc); công nghiệp (tấm trao đổi nhiệt, bể phản ứng), y tế…Hãy cùng Ceraglassviet tìm hiểu về công nghệ tráng men lên kim loại gang, đồng, thép, sắt..đang được ứng dụng trên thế giới.
Một số sản phẩm kim loại phủ men trên thị trường
Kim loại (gang xám, đồng, thép, sắt) tráng men là sản phẩm có vật liệu chính là kim loại như thép, gang, nhôm, đồng, vàng, bạc và được phủ lên bề mặt 1 lớp men silicat. Kim loại có đặc tính cường độ cao, khả năng gia công tốt. Men có đặc tính chống ăn mòn cao, kháng hóa chất, chống mài mòn, dễ vệ sinh…sự kết hợp giữa hai loại vật liệu này đã tạo nên các sản phẩm có những ưu điểm nổi bật được ứng dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày như trong dân dụng (nồi, ấm, vỉ nướng, kiềng bếp gas, bồn tắm…), công nghiệp (bồn bể, cánh khuấy hóa chất), vật liệu xây dựng (tấm ốp tường, tấm trang trí, biển báo), năng lượng (bộ phận trao đổi nhiệt trong nhà máy nhiệt điện), y tế…Các sản phẩm kim loại tráng men có thể được phân loại theo lĩnh vực trong đời sống như trang sức, dân dụng, xây dựng, công nghiệp.
Xem thêm:
1- Tráng men gang xám làm vỉ nướng, kiềng bếp gas, dụng cụ nấu ăn
2- Tráng men gang xám làm máng uống nước cho bò, gia súc
Đặc điểm và tính chất của sản phẩm kim loại tráng men
Sự kết hợp giữa hai loại vật liệu là men và kim loại đã tạo ra các sản phẩm có các đặc điểm nổi bật như:
– Chống ăn mòn, kháng hóa chất.
– Chống sốc nhiệt, chống cháy tốt.
– Chống trầy xước và mài mòn cao.
– Có thể chịu được nhiệt độ rất thấp hoặc rất cao (-60 đến 450°C).
– Màu sắc ổn định và dễ dàng vệ sinh…
Cấu tạo lớp men phủ trên kim loại
Men tráng kim loại thường có 2 lớp là lớp lót và lớp phủ. Rất khó làm lớp phủ có hệ số giãn nở nhiệt tương đương với kim loại, do vậy cần tạo lớp trung gian liên kết chúng. Hệ số giãn nở nhiệt của các lớp men nhờ vậy, chỉ khác nhau trong một giới hạn nhất định. Ví dụ hệ số giãn nở nhiệt α của sắt và các lớp men như sau: αFe = 360-400.10-7 K-1; αmen lót = 280. 10-7 K-1 ; αmen phủ = 325-345. 10-7 K-1 . Đối với gang xám, hệ số giãn nở nhiệt của lớp men lót phải nhỏ hơn gang từ 10-25%; hệ số giãn nở nhiệt của men phủ phải lớn hơn hệ số giãn nở nhiệt của men lót khoảng 15% . Lớp trung gian có thể do sắt hòa tan vào men nóng chảy, hoặc do tạo pin điện hóa. Các oxit của Ni, Co, Cd, Ge, As, Mo có khả năng tao liên kết với Fe nhờ tạo pin điện hóa. Lớp men phủ có tác dụng lớn về tính thẩm mỹ của sản phẩm. Lớp men này thông thường được bổ sung các chất tạo đục nhằm che phủ lớp phía trong.
Công nghệ tráng men lên kim loại gang, đồng, sắt, thép
Công nghệ tráng men lên kim loại gang, đồng, sắt, thép thường được diễn ra bởi các bước sau đây:
Bước 1 – Xử lý bề mặt kim loại: Bước này giúp làm sạch bề mặt kim loại khỏi gỉ sắt, bụi bẩn, dầu mỡ dư thừa trong quá trình gia công hoặc có thể tạo nhám để giúp cho men sau này bám chắc vào bề mặt kim loại. Quá trình xử lý bề mặt kim loại tùy thuộc vào bản chất kim loại, quá trình này tốt nhất nên diễn ra ngay sau khi kim loại vừa được sản xuất.
Bước 2 – Nghiền men: Tại bước này Frit sẽ được nghiền chung với các phụ gia (giúp bám dính, tạo độ ổn định cho hồ men…) và nước đến cỡ hạt rất mịn.
Các loại Frit dùng làm men tráng kim loại, gang, thép, sắt, đồng…
Bước 3 – Tráng men lên kim loại: Để tráng men lên bề mặt kim loại có thể dùng phương pháp nhúng men (nhúng cả kim loại vào trong bể men); Phun men (dùng súng phun men dưới sạng sương mù); Vẽ men (thường dùng bút lông vẽ men lên bề mặt kim loại); tráng men tĩnh điện (tích điện âm cho kim loại và phun men dạng khô lên bề mặt kim loại)…Tùy vào mỗi loại sản phẩm mà lựa chọn phương pháp tráng men khác nhau.
Tráng men kim loại bằng phương pháp nhúng men và phun men
Bước 4 – Nung: Mẫu kim loại sau phi tráng men sẽ được đem cho vào lò nung ở nhiệt độ cao trong khoảng 5-20 phút. Mỗi loại kim loại khác nhau sẽ nung ở nhiệt độ khác nhau.
Bước 5- Tráng men lần 2 nếu cần: Một số sản phẩm cần phải tráng men nhiều lớp thì quá trình lại lặp lại bước 3 và bước 4.
Bước 6 – Hấp hoa: In hoa văn nếu cần và mang đi hấp ở nhiệt độ thấp
Bước 7 – Kiểm tra và đóng gói sản phẩm.
Công ty CERAGLASSVIET chúng tôi chuyên cung cấp các bài men để tráng men lên bề mặt kim loại như gang xám, đồng, thép…và tư vấn kỹ thuật cho quá trình tráng men. Hãy liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ phía dưới để được tư vấn sớm nhất.
